วันนี้เรามีเทคนิคการช่วยเหลือหนูน้อยในยามเจ็บป่วยด้วยสองเต้าแม่มาฝากกันค่ะ เทคนิคนี้เรียกว่า Kangaroo Mother Care ซึ่งคุณแม่ที่ลูกคลอดก่อนกำหนดหรือลูกป่วยต้องรับการรักษาในโรงพยาบาล สามารถทำได้เมื่อไปเยี่ยมลูกและทำได้ในทุกครั้งที่มีโอกาส เพราะการทำเช่นนี้มีประโยชน์มหาศาลต่อหนูน้อยในยามเจ็บป่วยค่ะ  

น้ำนมแม่ นอกจากจะเป็นอาหารที่ดีที่สุดแล้วก็ยังเป็นสารน้ำที่มีชีวิตที่อุดมไปด้วยสารต่อต้านการติดเชื้อ สารต่อต้านการอักเสบ อีกทั้งฮอร์โมน เอนไซม์ เม็ดเลือดขาว สเต็มเซลล์และสารต่างๆอีกมากมายที่ล้วนมีประโยชน์ทั้งต่อทารกแรกเกิดสุขภาพดีและจำเป็นอย่างยิ่งสำหรับทารกแรกเกิดป่วย  นอกจากนี้ร่างกายแม่ยังสามารถผลิตน้ำนมที่มีภูมิคุ้มกันเฉพาะกับสิ่งแวดล้อมรอบตัวเพื่อปกป้องทารกแรกเกิดอีกด้วย   

โดยเส้นทางการผลิต“ภูมิคุ้มกันเฉพาะ”ที่เดินทางจากลำไส้มาสู่เต้านมจะกลายเป็นน้ำนมที่มีความจำเพาะเจาะจงกับเชื้อโรคที่แม่สัมผัสหรือได้รับจากสิ่งแวดล้อมมาปกป้องลูกจากเชื้อโรคนั้นๆหรือเรียกว่า Enteromammary Pathway โดยเมื่อแม่รับเชื้อโรค “X” จากสิ่งแวดล้อมเข้าสู่ร่างกาย เกิดกลไกกระตุ้นทางระบบภูมิคุ้มกัน บี-เซลล์ที่รวมตัวกันอยู่บนลำไส้เล็ก (Payer’s patches) เซลล์จะเปลี่ยนสภาพเป็นเซลล์พลาสมา (plasma cell) สร้างภูมิคุ้มกันแอนติบอดี้ โดยการกระตุ้นจากเชื้อโรคเข้าสู่ระบบการไหลเวียนของเลือดและเดินทางสู่เต้านมและขับสารภูมิคุ้มกันที่เฉพาะกับเชื้อโรค “X” ผ่านน้ำนมให้กับทารก 

จากข้อมูลเส้นทางการผลิต“ภูมิคุ้มกันเฉพาะ”จึงอธิบายการกลไกที่เกิดขึ้นเมื่อให้แม่ทำ Kangaroo Mother Care เพื่อให้แม่รับเชื้อโรคจากสิ่งแวดล้อมที่ลูกได้รับ ส่งไปที่แม่และสามารถขับสารภูมิคุ้มกันเฉพาะกับเชื้อโรคที่สัมผัสผิวหนังมารดาขณะทำ Kangaroo Mother Care ผ่านทางน้ำนมมาให้ลูกได้ภายใน ๒๔ ชั่วโมง เปรียบเสมือน daily dose vaccine นั่นเองค่ะ  

ดังนั้นจึงเป็นเทคนิคที่อยากฝากไว้ให้คุณแม่ที่ลูกคลอดก่อนกำหนดหรือลูกป่วยต้องรับการรักษาในโรงพยาบาลได้รู้จัก และมีความเข้าใจเมื่อไปเยี่ยมลูกและทำ Kangaroo Mother Care ทุกครั้งที่มีโอกาส  ขอเป็นกำลังใจให้คุณแม่คนเก่งทุกคนในการดูแลหนูน้อยในยามเจ็บป่วยนะคะ  

ศิริลักษณ์ ถาวรวัฒนะ 

ผู้ปฏิบัติการพยาบาลขั้นสูง(APN) สาขาการพยาบาลเด็ก 

Center of Special Expertise in Lactation Clinic: Breastfeeding Sick Babies Center 

 สถาบันสุขภาพเด็กแห่งชาติมหาราชินี