คุณแม่เห็นด้วยไหมคะว่า ในโลกยุคปัจจุบันที่เต็มไปด้วยข้อมูลข่าวสารจากทุกสารทิศ การเข้าถึงข้อมูลต่าง ๆ ง่ายดายแค่ปลายนิ้วสัมผัส ร่วมกับกระแสการเปลี่ยนแปลงของโลก การทำงาน และขนาดครอบครัวที่มีขนาดเล็กลง ทำให้เมื่อคุณแม่ตั้งครรภ์จะเกิดความคาดหวังต่อการมีลูก เกิดการเปลี่ยนแปลงของร่างกายที่ส่งผลกระทบต่อจิตใจของแม่ และยิ่งเมื่อคลอดก็อาจเกิดการเปรียบเทียบที่ไม่เพียงคนใกล้ตัว แต่เป็นการเปรียบเทียบกับในสื่อสังคมออนไลน์ ยิ่งทำให้แม่โดยเฉพาะแม่มือใหม่ต้องประสบภาวะกดดัน ความเครียดจึงเพิ่มมากขึ้นเป็นเงาตามตัว วันนี้คุณหมอมีข้อคิดดี ๆ ในการเตรียมตัวคุณแม่ให้พร้อมรับมือและเลี้ยงลูกอย่างมีความสุขค่ะ

            1. เตรียมใจรับความเปลี่ยนแปลง ทั้งร่างกาย อารมณ์ ชีวิตประจำวัน โดยเฉพาะคุณแม่หลังคลอด ที่อาจเกิดการเปลี่ยนแปลงทางร่างกายและจิตใจค่อนข้างมาก เนื่องจากมีระดับฮอร์โมนที่เปลี่ยนแปลงอย่างเฉียบพลัน อาจส่งผลให้เกิดอาการซึมเศร้า อารมณ์แปรปรวน หงุดหงิดง่าย นอกจากนั้นยังมีความเปลี่ยนแปลงด้านความสัมพันธ์ ทั้งกับคนในครอบครัวและเพื่อนร่วมงานหรือคนรอบข้าง ซึ่งไม่ใช่แต่ตัวของแม่เองเท่านั้น ยังรวมถึงคุณพ่อและคนใกล้ชิดด้วย

            2. ยอมรับความผิดพลาดที่อาจเกิดขึ้นและให้อภัยตัวเอง เพราะการมีลูกเป็นการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ในชีวิตของแม่ทุกคน ดังนั้นการเรียนรู้ไปด้วยกันร่วมกับยอมรับว่าไม่มีใครสามารถเป็นแม่ที่ดีที่สุด แต่เราสามารถเป็นแม่ที่ดีขึ้นได้ในแบบที่เหมาะสมกับตัวเอง

            3. ศึกษาความรู้จากแหล่งข้อมูลที่เชื่อถือได้ การอ้างอิงข้อมูลจากผู้เชี่ยวชาญที่มีตัวตนจริง มีแหล่งที่มาของข้อมูลที่สืบค้นได้ ย่อมให้ความรู้ที่ถูกต้องมากกว่าข้อมูลจากการอ้างอิงของบุคคลที่เป็นความเชื่อหรือเรื่องเล่าต่อกันมา

            4. ยอมรับความเป็นตัวตนของลูก เพราะเด็กทุกคน ไม่มีความจำเป็นต้องมีลักษณะนิสัย พฤติกรรมการกิน การนอนที่เหมือนกัน เพียงแต่ต้องติดตามทั้งน้ำหนัก ส่วนสูงให้เป็นไปตามเกณฑ์ ไม่จำเป็นที่เด็กต้องตัวอ้วนถึงจะเป็นแม่ที่ดีได้ ขณะเดียวกันหากพัฒนาการเป็นไปตามช่วงวัยก็ไม่มีสิ่งใดให้กังวล

            5. หาเวลาพักผ่อนโดยขอความช่วยเหลือจากคนในครอบครัว อาจตกลงเวลาเพื่อให้แม่ได้มีโอกาสเป็นตัวของตัวเอง ไม่ว่าจะเป็นการออกกำลัง การทำกิจกรรมที่ชอบ หรือการมีช่วงเวลาพิเศษกับคุณพ่อ เป็นการพักเบรกระหว่างการเลี้ยงลูกเป็นระยะเวลาสั้น ๆ ก็ถือให้รางวัลตัวเองก็เป็นการสร้างพลังแก่แม่ได้

            6. ปิดหน้าจอแล้วไปพบผู้เชี่ยวชาญเพื่อสอบถามข้อมูล ยืนยันความปกติหรือผิดปกติต่าง ๆ ของลูกที่แม่กังวลเป็นสิ่งที่เหมาะสมมากกว่าการหาข้อมูลจากอินเตอร์เน็ตไปเรื่อย ๆ

            7. ขอความช่วยเหลือจากผู้เชี่ยวชาญทันที ที่แม่มีความผิดปกติด้านอารมณ์ ไม่ว่าจะหงุดหงิด โมโหง่าย อารมณ์แปรปรวน เศร้า หรือ คิดโทษตัวเองในเรื่องต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น เพราะภาวะการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนหลังคลอดอาจทำให้แม่มีภาวะซึมเศร้าได้ง่าย และไม่ได้แปลว่าแม่อ่อนแอหรือเป็นแม่ที่ไม่ดี

ทั้งหมดนี้คือคำแนะนำเบื้องต้นเพื่อการเตรียมตัวคุณแม่สำหรับการเลี้ยงลูกให้ไม่เครียด เพราะแม่ที่เป็นสุข ย่อมทำให้ลูกและคนที่แม่รักทุกคนมีความสุขตามไปด้วยแน่นอนค่ะ มูลนิธิศูนย์นมแม่ขอเป็นกำลังใจให้คุณแม่ทุกคนค่ะ

ผู้เรียบเรียง  :  พญ.อรสุดา สมประสิทธิ์

กุมารแพทย์พัฒนาการพฤติกรรม

คุณแม่ลูก 2 และประสบการณ์เรียนรู้การเลี้ยงลูกด้วยนมแม่คู่กับพัฒนาการ